Uçucu Organik Bileşikler ve Riskleri
- elifsusluoglu
- Aug 29, 2023
- 2 min read
Updated: Oct 22, 2023
Kokular ve Uçucu Organik Bileşikler
Evinizin veya işyerinizin, yaşam alanlarının güvenli, temiz havaya sahip olmasını sağlamak, sağlığınız ve esenliğiniz için önemlidir.
Yenilik ve temizlikle ilişkilendirdiğimiz kokular - yeni bir kat boya, yeni bir araba, limon kokulu dezenfektan vb. göründüğü kadar zararsız değildir. Bu kokular, çevresel toksin olarak sınıflandırılan uçucu organik bileşikler adı verilen gazların salınmasından kaynaklanır. Bu gazlardan bazıları iç mekan havasında biriktiğinde çok çeşitli sağlık sorunlarının oluşmasına neden olurlar.
Uçucu organik bileşikler; temizlik ürünleri, kokular, mobilyalar ve boyalar dahil olmak üzere birçok farklı kaynaktan gelebilir.

Uçucu Organik Bileşikler Nelerdir?
Uçucu organik bileşikler, iç mekan hava kirliliğinin oluşumunda etken olan bir grup karbon içeren gazdır. Uçucu organik bileşikler genellikle mobilya, halı ve elektronik gibi ev ürünlerinin imalatında kullanılır. Bazı temizlik malzemeleri, boyalar, yapıştırıcılar ve diğer sıvılarda da bulunabilirler. Evlerde yaygın olarak bulunan bazı uçucu organik bileşikler örnekleri formaldehit, toluen, benzen ve tetrakloroetilendir.


Üretim sürecinde, uçucu organik bileşikler genellikle katı veya sıvı olarak başlar. Ancak oda sıcaklığında kolayca buharlaşırlar ve ortam havasına karışırlar.
Bir ürünün ömrü boyunca, üretimi sırasında kullanılan uçucu organik bileşikler gaz çıkarır ve iç hava kalitesini etkiler. Bu gaz çıkışı bazen - ama her zaman değil, yeni bir mobilya parçasının, yeni halıların veya yeni elektronik eşyaların kokusu gibi kokulara neden olur. Bununla birlikte, uçucu organik bileşiklerin kokusunun olup olmaması, sağlık açısından zararlı etkilere neden olma potansiyelini göstermez. Burada söz konusu etmen, off gasing diye geçen gaz çıkışıdır.

Uçucu organik bileşikler ile ilgili neden tedbirli olmalısınız?
Uçucu organik bileşikler açık havada bulunabilse de, tipik olarak iç mekan havasında daha yüksek konsantrasyonlarda bulunurlar. ABD Çevre Koruma Ajansı'na (EPA) göre, belirli uçucu organik bileşiklerin iç mekan seviyeleri, dış havadaki miktarın yaklaşık 2 ila 5 katı olabilir. Boyalar ve temizlik ürünleri gibi uçucu organik bileşikler içeren ürünler kullanıyorsanız, havadaki konsantrasyonlar katlanarak artabilir ve ürünü kullanmayı bıraktıktan sonra da uzun süre yüksek kalabilir.
Uçucu organik bileşikler, olumsuz sağlık etkilerine neden olma potansiyelleri nedeniyle bir hava kalitesi sorunudur. Bu sağlık etkilerinin şiddeti maruz kalma süresine, uçucu organik bileşiklerin tipine ve havadaki zararlı uçucu organik bileşikler konsantrasyonuna bağlıdır. Bu nedenle, evinizdeki uçucu organik bileşiklerin varlığını azaltmak için önlem alınması önerilmektedir.

Uçucu organik bileşikler solunduğunda molekülleri vücuttaki akciğerlere, kan dolaşımına ve dokulara girebilir. Uçucu organik bileşiklerin solunmasının kısa süreli tahrişten uzun vadeli ciddi sağlık sorunlarına kadar birçok farklı sağlık etkisi olabilir. Çocuklar, yaşlı yetişkinler ve solunum rahatsızlığı olan bireyler, uçucu organik bileşikleri solumaktan kaynaklanan olumsuz etkiler açısından en fazla risk altındadır.
Uçucu organik bileşik yoğun maruziyetinin belirtileri şunları içerebilir:
Gözlerde, burunda veya boğazda tahriş veya rahatsızlık;
Baş ağrısı;
Baş dönmesi;
Nefes almada zorluk;
Mide bulantısı ya da kusma;
Alerjik deri reaksiyonları;
Yorgunluk
Evlerde de kullanılmakta olan birçok uçucu organik bileşik bilinen veya şüphelenilen kanserojenlerdir (kansere neden olan maddeler). Örneğin;
Naftalin;
Benzen
1,4-diklorobenzen;
Kloroform;
1,2-dikloroetan;
izopropilbenzen;
etilbenzen;
Stiren;
trikloretilen;
tetrakloreten;
Formaldehit;
Toluen